Mirasçılık belgesinin iptaliyle yeni mirasçılık belgesi verilmesi istemi

T.C. YARGITAY 14. HUKUK DAİRESİ

E. 2020/732, K. 2020/7951, T. 1.12.2020

• MİRASÇILIK BELGESİNİN İPTALİYLE YENİ MİRASÇILIK BELGESİ VERİLMESİ İSTEMİ ( Murisin Evlilik Kayıtlarının Kişiler Arasında Boşanmaya İlişkin Kayıt Olup Olmadığının İlgili Nüfus Müdürlüğünden Gerekirse Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünden Sorulması Gerektiği )

• RE’SEN ARAŞTIRMA İLKESİ ( Gereğince Bütün Araştırmalar Yapılmalı Gerektiğinde Konusunda Uzman Bilirkişiden Denetime Elverişli Rapor Alındıktan Sonra Sonucuna Göre Bir Karar Verilmesi Gerektiği – Mirasçılık Belgesinin İptaliyle Yeni Mirasçılık Belgesi Verilmesi İstemi )

• MURİSİN EVLİLİK KAYITLARI ( Kişiler Arasında Boşanmaya İlişkin Kayıt Olup Olmadığının İlgili Nüfus Müdürlüğünden Gerekirse Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünden Sorulması Gerektiği – Mirasçılık Belgesinin İptaliyle Yeni Mirasçılık Belgesi Verilmesi İstemi )

4721/m.598

ÖZET : Dava, mirasçılık belgesinin iptaliyle yeni mirasçılık belgesi verilmesi istemine ilişkindir. Somut olayda, mahkemece hiç bir araştırma yapılmadan denetime elverişli olmayan bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır. O halde mahkemece, murisin … ile 20.02.1926’da, … ile de 20.07.1934’te gerçekleştirdiği evlilik kayıtlarının, kişiler arasında boşanmaya ilişkin kayıt olup olmadığının ilgili nüfus müdürlüğünden gerekirse Nüfus ve Vatandaşlış İşleri Genel Müdürlüğünden sorulması gerekir. Tüm yazı cevapları mirasçılık belgeleriyle birlikte titizlikle incelenmeli, tarafların ileri sürdüğü deliller toplanmalı, re’sen araştırma ilkesi gereğince bütün araştırmalar yapılmalı, gerektiğinde konusunda uzman bilirkişiden denetime elverişli, rapor alındıktan sonra sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece belirtilen hususlar üzerinde durulmadan eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.

DAVA : Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 27/06/2012 gününde verilen dilekçe ile mirasçılık belgesi iptali ve yeni mirasçılık belgesinin verilmesi talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 08/11/2019 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

KARAR : Dava mirasçılık belgesinin iptaliyle yeni mirasçılık belgesi verilmesi istemine ilişkindir.

Davacı, 06.05.1963’te vefat eden muris …’na ait … Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/872-778 E. K., Kadıköy 5. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/1444-1562 E. K. sayılı mirasçılık belgeleri arasında çelişkinin bulunduğunu belirterek aradaki çelişkinin giderilerek yeni mirasçılık belgesi verilmesini talep etmiştir.

Davalı … cevap dilekçesinde, murisin … ile 20.02.1926’da, … ile de 20.07.1934’te evlendiğini, Medeni Kanuna göre iki evliliğin mümkün olmamasına rağmen murisin iki evliliğinin de resmi olduğunu, murisin emekli maaşının …’na bağlandığını, Kadıköy 5. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/1444-1562 E. K. sayılı mirasçılık belgesinin doğru olduğunu beyan etmiştir.

Mahkemece ilk olarak davanın kabulüne, … Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/872-778 E. K., Kadıköy 5. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/1444-1562 E. K. sayılı mirasçılık belgelerinin iptaliyle murisin mirasçılarının ve miras paylarının tespitine karar verilmiştir. Davacı vekilinin temyizi üzerine, Dairemizin 21.11.2016 tarihli, 2016/3473-9656 E. K. sayılı ilamıyla hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılamanın sonucunda, … Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/872-778 E. K., Kadıköy 5. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/1444-1562 E. K. sayılı mirasçılık belgelerinin iptaliyle murisin mirasçılarının ve miras paylarının tespitine karar verilmiştir.

Hükmü, davacılar vekili temyiz etmiştir.

4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 598. maddesine göre, başvurusu üzerine yasal mirasçı oldukları belirlenenlere, sulh mahkemesince veya noterlikçe mirasçılık sıfatlarını gösteren bir belge verilir.

Mirasçılık belgesi verilmesine ilişkin davada irs ilişkisi kural olarak nüfus kayıtları ile ispat olunur. Nüfus kayıtları belgeledikleri olguların doğruluğuna kanıt oluşturur. Bunların içeriğinin doğru olmadığının ispatı kanunlarda başka bir hüküm bulunmadıkça herhangi bir şekle tabi değildir ( TMK m. 7 ). Hakim çekismesiz yargıda re’sen araştırma ilkesi uyarınca, davanın ispatı için gerekli bütün delillere başvurabilir.

Hukukumuzda çekişmeli yargıya tabi davalarda taraflarca hazırlama ilkesi geçerli olup, hakim tarafların talepleri ile bağlıdır. Hakim, talepte bulunan tarafların iddia ettiği olaylar ve ileri sürdüğü delillerle yetinerek karar vermek zorundadır. Çekişmesiz yargıya tabi davalarda ise re’sen araştırma prensibi egemendir. Hasımsız açılan ve çekişmesiz yargıya tabi olan davalarda verilen kararlar kesin hüküm teşkil etmediği gibi bu kararlar açılacak bir iptal davası sonucunda değiştirilebilir veya ortadan kaldırılabilir.

Mirasçılık belgesi verilmesi istemine ilişkin davalarda davacı, mirasçılık belgesi verilmesini isteyebilmek için murisin öldüğünü ve ölüm tarihini, muris ile kendisi arasındaki irs bağını kanıtlamak zorundadır. Bu tür davaların reddine karar verilebilmesi için murisin hiçbir şekilde yaşamadığının, böyle bir kişinin mevcut olmadığının belirlenmesi veya davacının murisin mirasçısı olmadığının tespiti gerekir.

Somut olayda, mahkemece hiç bir araştırma yapılmadan denetime elverişli olmayan bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.

O halde mahkemece, murisin … ile 20.02.1926’da, … ile de 20.07.1934’te gerçekleştirdiği evlilik kayıtlarının, kişiler arasında boşanmaya ilişkin kayıt olup olmadığının ilgili nüfus müdürlüğünden gerekirse Nüfus ve Vatandaşlış İşleri Genel Müdürlüğünden sorulması gerekir. Tüm yazı cevapları mirasçılık belgeleriyle birlikte titizlikle incelenmeli, tarafların ileri sürdüğü deliller toplanmalı, re’sen araştırma ilkesi gereğince bütün araştırmalar yapılmalı, gerektiğinde konusunda uzman bilirkişiden denetime elverişli, rapor alındıktan sonra sonucuna göre bir karar verilmelidir.

Mahkemece belirtilen hususlar üzerinde durulmadan eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01.12.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.