T.C. Yargıtay 12. Hukuk Dairesi
Esas: 2021/4915
Karar: 2021/11137
K.T.: 08.12.2021
- ÖDEMEME PROTESTOSU
- PROTESTO EVRAKININ VARLIĞININ ARAŞTIRILMASI
- BORÇLUYA ÖDEMEME PROTESTOSU GÖNDERİLMESİ
- BONIO HAMİLİNİN HAKLARI
ÖZET: Somut olayda, takibe konu bonoda şikayette bulunan … Sigorta Aracılık Hizmetleri Limited Şirketi‘nin ciranta, muris …’un ise lehtar olduğu görülmektedir. Bu durumda, yetkili hamil olan alacaklının, borçlu lehdar ve ciranta hakkında takip yapabilmesi için, bononun keşidecisine ödememe protestosu göndermesi zorunludur. Takip dosyası içeriğinden keşideciye ödememe protestosu gönderilip gönderilmediği anlaşılmamaktadır. O halde mahkemece belirtilen maddeler uyarınca protesto evrakının varlığı (süresinde olup olmadığı) araştırılıp oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekir.
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlular tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı tarafından bonoya dayalı olarak başlatılan kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibine karşı borçlular icra mahkemesine başvurusunda, senedin tanzim tarihinin vade tarihinden sonra düzenlendiği, ödeme emri ekinde takip konusu senedin bulunmadığı, teminat amaçlı senedin verildiği ve %10 çek tazminatı talebinin hukuka aykırı olduğunu belirtilerek takibin iptalini talep ettiği, mahkemece davanın reddine karar verildiği, borçlular tarafından ilk derece mahkemesi kararına karşı istinaf yoluna başvurulduğu, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
6102 sayılı TTK’nun 778. maddesi yollaması ile bonolar hakkında uygulanması gereken aynı Kanun’un 714. ve 730. maddeleri uyarınca, belirli bir günde veya düzenleme gününden ya da görüldükten belirli bir süre sonra ödenmesi şartını içeren bir bonoya dayanarak hamilin lehtara ve cirantalara müracaat edebilmesi, ödeme gününü takip eden iki iş günü içinde senet keşidecisinin protesto edilmesine bağlıdır. Alacaklı hamil, anılan madde koşullarında protesto keşide etmeksizin, lehtar ve cirantaları takip edemez.
Alacaklı hamil, anılan madde koşullarında, senedi düzenleyene protesto keşide etmediği takdirde, ciranta olan borçluya karşı müracaat hakkını kaybeder. İİK’nun 170/a-2. maddesi gereğince, icra mahkemesince, alacaklının kambiyo hukuku mucibince takip hakkının bulunup bulunmadığı re’sen araştırılmak zorundadır.
Somut olayda, takibe konu bonoda şikayette bulunan … Sigorta Aracılık Hizmetleri Limited Şirketi‘nin ciranta, muris …’un ise lehtar olduğu görülmektedir. Bu durumda, yetkili hamil olan alacaklının, borçlu lehdar ve ciranta hakkında takip yapabilmesi için, bononun keşidecisine ödememe protestosu göndermesi zorunludur. Takip dosyası içeriğinden keşideciye ödememe protestosu gönderilip gönderilmediği anlaşılmamaktadır.
O halde mahkemece yukarıda belirtilen maddeler uyarınca protesto evrakının varlığı (süresinde olup olmadığı) araştırılıp oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hükmün tesisi isabetsizdir
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nun 373/1. maddesi uyarınca Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesi’nin istinaf talebinin esastan reddine ilişkin 17/02/2021 tarih, 2020/902 E. – 2021/380 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA ve Ankara 12. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 06/12/2018 tarih, 2017/852 Esas -2018/886 Karar sayılı kararının BOZULMASINA, bozma nedenine göre borçluların sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de, Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 08/12/2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.
Bize WhatsApp'tan ulaşın